dinsdag 29 mei 2012

Vrijheid; dat hangt er vanaf.

Eigenlijk denk ik al enkele weken na over het volgende stukje. De reden dat ik het nu pas publiceer is dat ik nu pas echt geen nieuwe omslagpunten meer lijk te krijgen. Op 5 mei begon ik met dit onderwerp; ik nam me voor dit jaar ook echt iets te doen met bevrijdingsdag. En daarmee bedoel ik niet mezelf in een coma drinken op een bevrijdingsfestival, maar ik bedoel iets doen met het concept "vrijheid". Nadenken dus. Mijn allereerste reactie is altijd; de betekenis opzoeken. Want hoe logisch een woord ook klinkt en hoe vaak ik het ook al gebruikt heb, een woordenboekbetekenis kan vaak nieuwe inzichten bieden. En omdat ik geen wiskundige ben, maar een vraagkundige, geeft Van Dale gewoon het antwoord aan mij:   
vrij·heid 1 het vrij-zijn; onafhankelijkheid 2 daad die de gewone grenzen overschrijdt: zich -heden veroorloven
Onafhankelijkheid lijkt mij het meest gerelateerd, maar onafhankelijk van wat? Onafhankelijk van anderen, is vaak de eerste reactie op deze vraag. Als geld en voedsel uit de lucht kwam vallen, als er geen belasting was, geen leerplicht, geen politie en geen straf, als anderen ons niet zouden hoeven voorzien, zouden we dan vrij zijn? Ik denk het niet. Vrijheid zit niet in onafhankelijkheid van anderen, ik denk dat vrijheid zit in onafhankelijkheid van onszelf. Onze menselijke behoeftes aan voedsel, socialiteit, liefde en vooruitgang zorgen voor afhankelijkheid naar anderen. Omdat ons "willen" ons "eisen" is geworden kunnen we niet zonder anderen. Als wij mensen genoeg hadden gehad aan de bessen in het bos, alleen zijn in een warme grot en kleding van mos dan waren we onafhankelijk, dan leefden we in vrijheid. In dit perspectief geeft vrijheid mij een onmiskenbaar ander beeld dan ik van tevoren had. Vrijheid en onafhankelijkheid worden altijd zo positief neergezet, terwijl veel mensen in een (beperkte) afhankelijkheid waarschijnlijk een stuk gelukkiger zijn.
Ik wil niet zeggen dat vrijheid negatief is, absoluut niet, want wat zijn democratie, journalistiek en eerlijkheid zonder vrijheid of onafhankelijkheid? Wat is liefde, wat is vriendschap als jij er niet zelf voor hebt gekozen? Niets. Vrijheid is echt onmisbaar in deze gebieden, maar om gelukkig te zijn, moeten we ons, denk ik, ook afhankelijk durven maken van anderen. We moeten onze behoeftes laten afhangen van zelf gekozen naasten, en die van hen weer laten afhangen van ons, om ons te verbinden met de wereld om ons heen. Ik denk dat we pas echt gelukkig zijn, als we vrij kunnen zijn in afhankelijkheid.
Lees verder...